In het hart van Lochem, in de voormalige synagoge, staan de inwoners stil bij de donkere bladzijden van het oorlogsverleden. Terwijl de stad 80 jaar vrijheid viert, delen zij de herinneringen aan een tijd van pijn en verlies.
Frits Gies, een 95-jarige Almense, deelt moedig zijn levensverhaal, een inspirerende boodschap die jong en oud raakt. Als Joodse jongen groeide hij op te midden van de oorlogsschaduwen in een regio die getekend was door angst en haat.
Gies ontsnapte op miraculeuze wijze aan de nazi's, terwijl zijn familie voor de oorlog al Duitse Joden naar veiliger oorden smokkelde. Als tiener zette hij zich dapper in het verzet, een tijd waarin Lochem bekend stond om haar NSB-sympathisanten.
De voormalige synagoge van Lochem, ooit een bloeiende plek voor de Joodse gemeenschap, werd tijdens de oorlog een symbool van tragisch verlies. De deportatie van alle Joodse inwoners liet diepe wonden na, waarvan slechts enkelen ooit terugkeerden.
Onderzoek onthulde onlangs meer onrecht dat de Joodse gemeenschap in Lochem na de oorlog werd aangedaan dan eerder bekend was. Bezittingen werden door de Duitsers afgenomen en doorverkocht, terwijl de gemeente zelf informatie aan de bezetter verstrekte over Joodse eigendommen.
Na de oorlog vond er rechtsherstel plaats, maar met weinig compassie. Lochem draagt deze zwarte bladzijde in haar geschiedenis met spijt en schaamte.
Waarnemend burgemeester Frans Backhuijs benadrukt de tragiek van het oorlogsverleden van Lochem en benoemt de pijn en angst die de slachtoffers hebben ervaren als onbeschrijfelijk. Hij roept op tot leren van het verleden en het streven naar een veilige en inclusieve samenleving voor allen.
Frits Gies, onvermoeibaar in zijn streven naar verzoening en begrip, weigert een hard oordeel te vellen. Zijn ontmoeting met een voormalig SS-lid toont zijn menselijkheid en compassie, los van het duistere verleden.
In een hartverscheurende gedicht over bevrijding raakt Gies de harten van de aanwezigen, terwijl een jonge scholier, Amerah van Milt, met haar identiteitsverhaal de diepte van geschiedenis en afkomst belicht.
Tijdens de viering van 80 jaar vrijheid in Lochem komen generaties en werelden samen, met Frits Gies en Amerah als symbolen van verzoening en hoop. Hun ontmoetingen inspireren en tonen de kracht van het delen van verhalen en het omarmen van diversiteit.